ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ
Ο Βασίλης Τσιτσάνης θεωρείται πατέρας του λαϊκού τραγουδιού. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες λαϊκούς συνθέτες, στιχουργούς και τραγουδιστές του 20ού αιώνα, του οποίου τραγούδια ακούγονται μέχρι και σήμερα. Ο Τσιτσάνης γεννήθηκε στα Τρίκαλα στις 18 Ιανουαρίου 1915 από Ηπειρώτες γονείς. Από μικρή ηλικία έδειξε ενδιαφέρον για τη μουσική και έμαθε μαντολίνο, βιολί και μπουζούκι. Το φθινόπωρο του 1936 πήγε στην Αθήνα με κύριο σκοπό να σπουδάσει στη Νομική, πολύ γρήγορα όμως, τον κέρδισε η μουσική. Το 1936 ηχογράφησε το πρώτο του τραγούδι Κάποιο αλάνι, ενώ πρώτη μεγάλη του επιτυχία ήταν Αρχόντισσα, μια ιστορία ενός φίλου του στρατιώτη, το 1938. Υπηρέτησε στο αλβανικό μέτωπο και επέστρεψε στην Θεσσαλονίκη τραυματίας. Στα χρόνια της κατοχής, περιόδευε στην επαρχία και επισκέπτονταν τους τραυματίες πολέμου. Τα βιώματα του έγιναν τραγούδια και γίνονταν επιτυχίες πριν γραφτούν σε γραμμόφωνο. Από τα πιο γνωστά ήταν: Νύχτες μαγικές, Όταν συμβεί στα Πέριξ, Η Δροσούλα, Όμορφη Θεσσαλονίκη. Τα τραγούδια ταξίδευαν από στόμα σε στόμα από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης ως την Αθήνα. Τον χειμώνα του 1941, το ουζερί Τσιτσάνης, το θρυλικό στέκι της Θεσσαλονίκης με μόλις 12 τραπέζια, συγκέντρωνε θαμώνες όλων των κατηγοριών. Το 1946 επέστρεψε στην Αθήνα και δίπλα του έγιναν ευρέως γνωστές τραγουδίστριες όπως η Σωτηρία Μπέλλου, η Ιωάννα Γεωργακοπούλου και η Μαρίκα Νίνου. Την περίοδο 1946-49 εμπνεύστηκε από τον Εμφύλιο και έγραψε μεγάλες επιτυχίες όπως το Κάποια μάνα αναστενάζει ή το Παίξε Χρήστο το Μπουζούκι. Τη δεκαετία του 1950, ήρθε σε σύγκρουση με δημιουργούς που ήθελαν να εισάγουν ινδικά και αραβικά ακούσματα στη λαϊκή μουσική. Την τάση αυτή την ονόμασε Ινδοκρατία. Στο πλευρό του στάθηκε ο Μανώλης Χιώτης που υποστήριξε τις ιδέες του. Με τον Μάνο Χατζιδάκι ήταν φίλοι και το γνωστό τραγούδι Αγάπη που γινες δίκοπο μαχαίρι, είχε ως βάση για τη σύνθεση του το τραγούδι του Τσιτσάνη Τρελέ τσιγγάνε. Στα τέλη του 1970, κυκλοφορεί το τραγούδι Το βαπόρι απ’ την Περσία, το οποίο είναι βγαλμένο από αληθινή ιστορία. Πέθανε στο Λονδίνο από καρκίνο στις 18 Ιανουαρίου του 1984 (ημέρα των γενεθλίων του) και κηδεύτηκε στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
[Πηγή: Β. Τσιτσάνης, Μηχανή του Χρόνου]
VASSILIS TSITSANIS
Vassilis Tsitsanis is widely regarded as the father of popular (laiki) Greek music. He is one of the greatest Greek composer, songwriter, and singer of the 20th century. His music is still enjoyed to this day. Tsitsanis was born in Trikala on January 18th, 1915. His parents came from Epirus. From a young age he showed an interest in music and learned how to play the mandolin, violin, and bouzouki. In the autumn of 1936 Tsitsanis went to Athens to study law, but music quickly won him over. In 1936 he recorded his first song, “Kapio Alani” (a wide boy), while, his first big hit was “Archontissa”, a true story of a soldier friend in 1938. During World War II, he fought on the Albanian front, but he was wounded and returned to Thessaloniki. From there he toured in the countryside and performed for the wounded soldiers during the years of occupation. His life experiences became songs and became hits even before they were recorded on gramophone discs, “Magical Nights”, When something happens around”, “Drosoula”, “Beautiful Thessaloniki”. The songs travelled from mouth to mouth from the port of Thessaloniki to Athens. The ouzeri Tsitsanis, famous place to hang out in the winter of 1941 in Thessaloniki with only 12 tables, attracted all kinds of audiences. He relocated to Athens in 1946 and because of him, singers such as Sotiria Bellou, Ioanna Georgakopoulou, Marika Ninou became widely known. During the period 1946-49 he was inspired by the Civil War and wrote the great hits “Kapia mana anastenazi” (some mother sighs) and “Paikse Christo to bouzouki” (play Christo the Bouzouki). In 1950s, he came into conflict with artists who wanted to introduce Indian and Arabic sounds into popular music. He called this trend Indocracy and Manolis Chiotis was at his side. He and Manos Hadjidakis were friends and the well-known song Agapi pou egines dikopo maxeri (love which became double-edged knife) was based on Tsitsanis’s song Trelle Tsingane (Crazy Gipsy). In the late 70’s he records the song “The Barge from Persia” which was inspired also from a true story. He died in London from cancer on January 18th, 1984 (on his birthday) and was buried at the 1st Cemetery of Athens.
[Source: V. Tsitsanis, Michani tou xronou]